Kinh văn:
Thái dương bệnh, quan tiết đông thống nhi phiền mạch trầm nhi tế giả, thử danh nhiệt thấp tý, thấp tý chi hậu, tiểu tiện bất lợi, đại tiện phản khoái, đán đáng lợi kỳ tiểu tiên.
Dịch nghĩa:
Thái dương bệnh, khớp xương đau nhức mà bứt rứt khó chịu (phiền) mạch trầm mà tế, tên gọi trúng thấp (cùng gọi thấp tý). Triệu chứng của bệnh thấp tý là tiểu tiện không lợi, đại tiện lại dễ đi, chữa bệnh chỉ cần cho lợi tiểu.
Từ trung kha chú:
Thấp hiệp phong tà thấp thống gây ra chứng tý cho nên phát sốt, sợ gió giống bệnh thái dương, do thấp thắng mà gây đau nhức. Thái dương bệnh, tà tự nhập biên thấp hiệp phong, phong chạy vào khớp xương, nơi thấu hội, tại đó phong khí trệ nên bức tâm phiền, phong thấp tương bác nên mạch trầm mà tế là do thấp thắng nên gọi thấp tý.
Vưu tại Kinh chú:
Thấp là 1 trong số lục đâm, nên khi cảm nhập vào người cũng như phong hàn, trước tiên vào kinh thái dương, nhưng phong hàn làm tổn thương cơ tấu, mà thấp thì vào quan tiết (khớp xương); phong mạch phù hàn mạch khẩn còn thấp thì mạch trầm tế. Tính của thấp là nhu trệ, mà khí của nó nặng nề nên gọi là tý, tý là bế tác. Người trúng phong tất yếu phải có nội phong trước mà sau đó đón ngoại phong vào. Người trúng thấp trước tiên cũng có nội thấp mà đón ngoại thấp vào cho nên ngầy thường tỳ vị hư yếu mà thấp đọng ở trong do là khí hóa không kịp mà thấp xâm nhập ở ngoài. Ngoại nội hợp tà làm quan tiết (khớp xương) đau nhức khỏi Làm tiểu tiện không lợi, đại tiện đễ dàng. Chữa bệnh này trước tiên phải trục nội thấp (thấp ở trang) mà sau đó mới có thể trừ được ngoại thấp. Cho nên nói phải lợi tiểu tiện.
Nhận xét:
Thấp là một trong lục khí, lại còn phân biệt nội thấp ngoại thấp. ngoại thấp cũng là ngoại tà trước tiên theo bì mao mà nhập vào người, bắt đầu từ kinh thái dương. Nay thấp tà lưu trệ ở khớp xương mà gây đau nhức, khó chịu bất an, trở át bên trong. Bàng quang không khí hóa được mà tiểu tiện không lợi, thủy thấp nội thịnh mà làm cho tỳ vị mất kiện vận, đại tiện dễ đi, mà mạch thì trầm tế, chứng này là nội thấp và ngoại thấp hợp chứng trong đó nội thấp là chính nên dùng lợi tiểu để chữa.
Người đăng: BS.Trần Văn Toàn
🔎 Tra cứu thông tin tiện ích hơn trên App Tuệ Y
🌐 Link tải CH Play: Tuệ Y
