Kinh văn:
Thấp gia, thân phiền đông, khả dữ ma hoàng gia truật thang phát kỳ hãn vi nghị, thận bất khả đi hỏa công chi.
Dịch nghĩa:
Thấp gia mình nhức phiền, có thể cho uống Ma Hoàng gia Bạch Truật thang, cẩn thận không nên dùng phép cứu để công
Vưu tại kinh chú:
Mình mẩy đau nhức khó chịu là do thấp kiêm hàn mà ở đại biểu. Dùng ma hoàng thang để tán hàn, dùng bạch truật để trừ thấp. Dụ thị (đụ gia ngôn đối mình) từng nói: “ma hoàng gặp bạch truật thì tuy phát hãn, bất chỉ đa hãn, mà bạch truật được ma hoàng thì cũng có khả năng hành thấp ở biểu lý”. Không thể dùng lứa để công là sợ thấp và nhiệt hợp với nhau mà tăng phát sốt.
MA HOÀNG GIA BẠCH TRUẬT THANG PHƯƠNG
(Trị Thái Dương Hàn Thấp nhập nội; Thấp gia là Thấp tại Nội, là Thấp tại bên trong Tạng làm bệnh).
| Ma Hoàng 3 lạng | Bạch Truật 4 lạng |
| Quế Chi 2 lạng | Hạnh Nhân 70 hạt |
| Chích Thảo 2 lạng | |
| 5 vị trên, nước 9 thăng, trước nấu Ma Hoàng giảm 2 thăng bỏ bọt nổi lên, cho các thuốc vào nấu lấy 2 thăng, bỏ bã uống ấm 8 cáp, đắp chăn cho ra chút ít mồ hôi ra dâm dấp. | |
Ý nghĩa phương thuốc:
Đây là một bài thuốc biểu tán để chữa chứng phong thấp: Mình đau thuộc phong, mình nặng thuộc thấp 2 thứ tà đó hợp với nhau trú ẩn ở bì phu hoặc do bị tổn thương lâu ngày mà ăn uống đỏ lạnh có thể dùng ma hoàng hạnh nhân ý dĩ cam thảo thang.
Sách Y tông kim giám viết:
Cũng là bệnh đau nhức toàn thân, người vốn có bệnh thấp (thấp gia) toàn thân yêu nước. Bệnh phong thấp toàn thân cũng đau nhức; tuy nhiên (thấp gia) người vốn có bệnh thấp thì nặng và đi lại khó khăn bệnh phong thấp thì đau nhẹ, eo rút không thể co duỗi. Người có bệnh thấp lâu phát sốt không phân biệt nặng nhẹ, còn bệnh phong thấp thì quá trưa nặng lên, đó là lúc thấp không đến không đi mà phong lại tác động ở người nên gọi phong thấp. Bệnh do lúc mồ hôi ra lại đứng trước gió hoặc bị tổn thương lâu ngày lại ăn uống đồ lạnh, tương hợp mà gây ra. Dùng ma hoàng, hạnh nhân, ý dĩ, cam thảo thang phát tán phong thấp để chữa.
MA HOÀNG HẠNH NHÂN DĨ NHÂN CAM THẢO THANG PHƯƠNG
| Ma Hoàng ½ lạng | Hạnh Nhân 10 hạt |
| Dĩ Nhân ½ lạng | Chích Thảo 1 lạng |
| Các vị trên chặt nhỏ bằng hạt đậu mè, mồi lần uống lấy 4 chỉ tiền xúc, 1 chén rưỡi nước, nấu còn 8 phân, bỏ bã uống ấm cho ra chút ít mồ hôi, kiêng gió. | |
Ý nghĩa phương thuốc:
Toàn thân đau nhức là do phong thấp ngưng tụ ở kinh lạc cho nên Bài này dùng Ma hoàng để tán phong ở các kinh lạc, ý đĩ thẩm thấp ở kinh lạc; hạnh nhân để lợi phế khí, tự giúp tác dụng thông tiết của ma hoàng. Dùng cam thảo để bổ trung giúp cho ý đĩ phát huy công dụng (bài này so với bài Ma hoàng gia truật thang ý nghĩa gần giống nhau).
Nhận xét:
Kinh văn nêu lên nguyên nhân bệnh cách trị liệu bệnh thường do lúc ra mồ hôi đứng trước gió hoặc thường xuyên dùng đỏ lạnh gây ra. Cách chữa phát tán phong thấp dùng Ma hạnh Ý cam thang.
Người đăng: BS.Trần Văn Toàn
🔎 Tra cứu thông tin tiện ích hơn trên App Tuệ Y
🌐 Link tải CH Play: Tuệ Y
