- Kinh văn:
- Vấn viết: “Bệnh nhân hữu khí sắc kiếm can diện bộ nguyện văn kỳ thuyết”.
- Sư viết: “Tỵ đầu sắc thanh, phúc trung thống, nhược lãnh giả tử; tỵ đầu sắc vi hắc giả, hữu thủy khí, sắc hoàng giả, hung thượng hữu hàn, sắc bạch giả vong huyết dã; thiết vi xích phi thời giả, tử. Kỳ mục chính viên giả, kính bất trị. Hựu sắc thanh vi thống, sác hắc vi lao, sắc xích vị phong, sắc hoàng giả, tiện nan; sắc tiên minh giả hữu lưu ẩm.
- Dịch nghĩa:
- Hỏi rằng : Bệnh nhân có khí sắc hiện lên bộ mặt, xin được nghe thuyết này.
- Thầy đáp : Đầu mũi màu xanh là trong bụng đau, lại khó chịu vì lạnh là chết. Đầu mũi sắc hơi đen là có Thủy Khí ; sắc vàng là trên ngực có lạnh ; sắc trắng mất máu. Nếu như sắc hơi đỏ mà không hợp lúc là chết. Mắt người bệnh tròn xọe đứng tròng là chứng Kính không trị được.
- Vưu tại kinh chú:
- Tỵ đầu là bộ phận thuộc tỳ, xanh là màu của can; trong bụng đau là thổ bị mộc khắc; lạnh thì dương vong mà hàn thủy trợ tà cho nên chết. Thận chủ thủy; đen là sắc của thủy; tỳ thua mà thận khí thắng cho nên có thủy khí. Màu vàng, mặt vàng là bệnh ở tỳ, tỳ bị bệnh sẽ sinh ẩm, cho nên trong ngực có hàn; hàn ẩm. Sắc trắng cũng là mặt trắng là bệnh mất máu không vinh nhuận ra mặt nên sắc trắng, mất máu thì dương không thể vượt lên … Nếu hơi đỏ mà không đủng thời hỏa lệnh đó là hư dương nổi lên thì chết. Mắt nhìn thẳng tròn xọe là âm tuyệt; kính là bệnh do phong, âm tuyệt dương cường nên không chữa được. Đau là do máu ngưng rít mà không lưu hành nên sắc xanh; lao nhọc thì thương thận cho nên sắc đen, Kinh văn người thận hư thì sắc đen như gỗ mun, phong là dương tà nên sắc đỏ, tỳ bệnh thì không kiện vận nên tiện táo. Sắc tươi sáng là có lưu ẩm. Thủy bệnh dưới mắt người bệnh như có con tằm nằm ngang, mặt mắt tươi nhuận.
- Nhận xét:
- Kinh văn nói về phép vọng chẩn trong tứ chẩn, thông qua quan sát sắc thái ở trên mặt người bệnh mà đặc biệt ở đầu mũi để biết được tình hình bệnh tật bên trong của cơ thể phản ánh ra ngoài.
Người đăng: BS.Trần Văn Toàn
🔎 Tra cứu thông tin tiện ích hơn trên App Tuệ Y
🌐 Link tải CH Play: Tuệ Y
