Tính vị:
– Tính: Ôn, hữu đại độc
– Vị: Khổ, Tân
Quy kinh:
Phế, Can, Tỳ.
Công năng:
1- Táo thấp hóa đàm
2- Khứ phong giải kỉnh
3- Hoạt lạc thông tý
4- Ôn Vị chỉ ẩu
5- Tán kết tiêu thũng
Phân tích:
Vị thuốc này tân thì khai thông, khổ thì sơ tiết, ôn táo hóa đàm, chẳng những trừ được đờm ở kinh lạc, mà còn trừ được đờm thấp ở tỳ vị, có sở trường về dẹp phong tà, chỉ được co cứng, thích hợp với các chứng phong đàm và đờm dai dẳng làm cho ho suyễn, là vị thuốc có tính ôn táo rất mạnh.
Liều dùng:
Bào chế:
có ba cách
– Một là chế với cam thảo và bồ kết: củ bán hạ rửa sạch, sau đó ngâm nước ba ngày, mỗi ngày thay nước một lần cho đến khi nước trong. Sau đó chế với bồ kết và cam thảo tính theo tỷ lệ 1kg bán hạ cho 100g cam thảo và 100g bồ kết, đổ nước vừa ngập; đun cho cạn nước, vớt bán hạ ra phơi hay sấy khô.
– Hai là chế với gừng và phèn chua: lấy củ bán hạ rửa sạch ngâm nước và thay nước ba ngày liền (thay hằng ngày). Sau đó cứ 1kg bán hạ cho 50g phèn và 300g gừng giã nhỏ, rồi đổ nước ngập, ngập, ngâm liền 24 giờ (1 ngày đêm) vớt ra rửa sạch. Đồ chín, thái mỏng, sau lalị tẩm nước gừng (1kg bán hạ cho 150g nước gừng tươi, giã nát, vắt lấy nước, hòa thêm ít nước để ngâm bán hạ) 1đêm (12 giờ), đổ nước gừng sao vàng.
– Lý thời Trân: ngâm bán hạ nửa ngày cho hết nhớt, nếu không hết nhớ thời có độc ngứa cổ. Khi dùng thường thêm gừng tươi.
– Lôi Công: bán hạ 160g + bạch giới tử 80g + dấm chua 200g; giã bạch giới tử quấy đều trong dấm, sau cho bán hạ ngâm 1 đêm rồi vớt ra, rửa hết nhớt để dùng.
Thường đào củ vào mùa hè thu, sau đó rửa sạch hết nhớ phơi khô, khi sắp dùng mới bào chế như trên.
Bảo quản:
Tránh mốc mọt, giữ khô, tránh ẩm. 1 tháng phơi sấy lại 1 lần.
Kiêng kỵ:
– Âm hư đàm táo.
– Dựng phụ.
Phương thang ứng dụng:
– Ngọc tiêm tán
– Ngọc chân tán
– Trị đàm thấp tý thống phương
– Ôn trung tán trệ phương
– Nam tinh cao
Người đăng: BS.Trần Văn Toàn
🔎 Tra cứu thông tin tiện ích hơn trên App Tuệ Y
🌐 Link tải CH Play: Tuệ Y
